Yazı Detayı
05 Aralık 2020 - Cumartesi 15:46 Bu yazı 715 kez okundu
 
Atatürk Döneminde Kadınlara Yönelik Siyasi Alanda Yapılan Yenilikler
 
 

Kadınlar siyasi hayatta da var olma mücadelesine ilk kez 1923 yılında başladı. Kadınlar, ilk kadın partisi Kadınlar Halk Fırkası'nı, Nezihe Muhittin'in başkanlığında 1923 yılında kurmak istedi. Ancak partinin kuruluşuna, kadınlara oy hakkı tanımayan 1909 tarihli Seçim Kanunu gereğince valilikçe izin verilmediği için parti girişimi dernekleşme ile sonuçlandı. Bununla birlikte “ Atatürk’ün desteği ile manevi kızı Afet İnan 1930 yılında kadın hakları konusunda bir kampanya başlatmış, bu kampanya sonucu 3 Nisan 1930 tarihinde çıkarılan bir kanunla Türk kadınına belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Ardından çalışmalar ve çabalar devam etmiş ve 26 Ekim 1933 tarihinde yapılan bir anayasa değişikliği ile Türk kadınına köy ihtiyar heyetlerine ve muhtarlığa seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Süreç içerisinde 5 Aralık 1934 tarihinde yapılan bir anayasa değişikliği ile Türk kadınına erkeklerle aynı koşullarda 22 yaşında milletvekili seçme ve 30 yaşında milletvekili seçilme hakkı verilmiş ve Şubat 1935 tarihinde yapılan genel seçimlerde 18 kadın, milletvekili seçilerek görevlerine başlamışlardır.“

    1930’da ilk kadın belediye başkanı (Sadiye Ardahan) Artvin-Yusufeli/Kılıçkaya Beldesi'den seçildi. 1933 yılında  Aydın (il)'inin bugün ilçe statüsü taşıyan Karpuzlu köyünde ilk kadın muhtar Gül Esin yaklaşık 500 oy alarak seçildi. 8 Şubat 1935’te  Türkiye Büyük Millet Meclisi 5. Dönem seçimleri sonucunda başta Hatı Çırpan olmak üzere 17 kadın milletvekili ilk kez meclise girdi, ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaştı.

     1935 yılında 18 kadın milletvekili Meclis’e devlet eliyle sokulmuştu. Bunlardan bir köylü kadını olan Satı’nın öyküsü şudur: Gazi bir gün Ankara’nın köylerinden birinde gezerken Satı adında bir kadın görür. Gazi tarafından bu kadın alınarak adı Hatı’ya dönüştürülür, şalvarı çıkarılıp tayyör giydirilirken, baş örtüsü de çıkarılıp fötr şapka giydirilir. Kadının eski geleneksel kimliğinden eser kalmayıp yeni ve modern bir kimliğe kavuşur.

    Türk kadınlarının, kendilerine tanınan hakları, bir mücadele vermeden kolayca elde ettiklerini söyleyenlere en iyi cevap Atatürk’ün sözleridir. Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi ile ilgili görüşmeler sırasında da, aynı gerçek BMM kürsüsünden belirtilmiştir :“Türk kadınına bu hakkın bir lütuf olarak verildiği kanaatinde değiliz. Kimse bu kanaatte olamaz. Bir memlekette ki, yurdun her tarafı istilâya uğradığı zaman, kadınlar ateş altında erkeklerle beraber omuz omuza çalışırlar, memleketin geri kalan kısmını korumak ve beslemek için tarlanın kara toprağından yiyecek çıkarmaya çalışırlar, elbette bu varlıkların yurdun her köşesinde ve her  tabakasında söz söylemeye hakları vardır”. Yine aynı konuşmada haklı olarak şöyle deniyordu: “Tarih, Türk inkılâbını anlatırken, bunun bir kurtuluş olduğunu en başta söyleyecektir. Bu kurtuluşun çeşitli aşamaları içinde de, özellikle kadınların kurtulmasını anacaktır.

     Türk kadını, yüzyıllardır özlemini çektiği haklarına sahip olmada; en azimli, inançlı ve güçlü desteği Atatürk' ten almış ve çağdaş ülke kadınlarının önüne geçmiştir. Örneğin; İtalya' da kadınlar ancak 1948 yılında seçimlere girebilmişlerdir. Japon kadınları ise seçim haklarını ancak 1950 yılında alabilmiştir. Medeni Kanun'ları aldığımız İsviçre' de ise, kadınlar haklarını 1971 yılına kadar alamazken, çağdaşlamada örnek aldığımız İsveç ve Danimarka gibi ülkelerde de durum farklı değilken, Türk kadınına 1935 yılında seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Bu vesile ile: "Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasi hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lazım gelecektir. Türk kadını, evdeki medeni mevkiini selahiyetle işgal etmiş, iş hayatının her safhasında muvaffakiyetler göstermiştir. Siyasi hayatla, belediye seçimleriyle tecrübe kazanan Türk kadını bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Medeni memleketlerin birçoğunda, kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu selahiyet ve lihakatle kullanacaktır." Demiştir.

 

  Atatürk’ten Sonra Kadına Yönelik Siyasi Alanda  Yapılanlar ise şöyledir:

   

1971’de ilk  kadın bakan Dr. Türkan Akyol atandı. Akyol aynı zamanda ilk kadın rektördü. 1985’te  5. Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda kadınlar konusu ilk kez ayrı bir başlık olarak yer aldı ve bu konuda politikalar belirlendi.1987’de kadınlar konusuna odaklanmış ilk resmi kurum olan Devlet Planlama Teşkilatı Kadına Yönelik Politikalar Danışma Kurulu kuruldu. 24 Ocak 1989’da İçişleri Bakanlığı kaymakamlık sınavlarına kadınların da alınacağını açıkladı. 1991’de başbakan Mesut Yılmaz'ın girişimleriyle ilk kadın vali Lale Aytaman Muğla (il)ine atandı. 25 Haziran 1993’te Türkiye'nin ilk kadın başbakanı Tansu Çiller hükümeti kurdu.  2002 yılında  ilk kadın Adalet Bakanı Prof. Aysel Çelikel göreve atandı.

 
Etiketler: Atatürk, Döneminde, Kadınlara, Yönelik, Siyasi, Alanda, Yapılan, Yenilikler, , ,
Yorumlar
Ulusal Gazeteler 1
Bizim Gazete
Alıntı Yazarlar
Anketler
TÜRKİYE'Yİ YÖNETECEK CUMHURBAŞKANI KİM OLMALI
Süper Lig
Takımlar
P
Av
M
B
G
O
1
Galatasaray
90
77
1
3
29
33
2
Fenerbahçe
85
85
1
4
27
32
3
Trabzonspor
55
56
12
4
17
33
4
Beşiktaş
51
44
12
6
15
33
5
Başakşehir
49
44
12
7
14
33
6
Rizespor
48
43
13
6
14
33
7
Kasımpasa
46
55
13
7
13
33
8
Alanyaspor
45
43
10
12
11
33
9
Antalyaspor
45
38
10
12
11
33
10
Sivasspor
44
38
10
11
11
32
11
A.Demirspor
41
49
10
14
9
33
12
Samsunspor
39
37
14
9
10
33
13
Ankaragücü
37
40
12
13
8
33
14
Kayserispor
37
37
13
10
10
33
15
Konyaspor
36
34
13
12
8
33
16
Gaziantep FK
34
37
17
7
9
33
17
Hatayspor
33
37
14
12
7
33
18
Karagümrük
33
37
16
9
8
33
19
Pendikspor
30
37
17
9
7
33
20
İstanbulspor
16
26
22
7
4
33
Nöbetçi Eczane


Nöbetçi eczanlerle ilgili detaylı bilgi için lütfen tıklayın.

Arşiv
Modül 1

Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.

Modül 2
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.
Modül 3
Bu modül kullanıcı tarafından yönetilir, ister kod girilir ister iframe ile içerik çekilir. Toplamda kullanıcı 5 modül ekleme hakkına sahiptir, bu modül dahil tüm sağdaki modüller manuel olarak sıralanabilir.
Haber Yazılımı