Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu, 14 Şubat 2025 tarihinde

gerçekleştirdiği 354 sayılı toplantısında karara bağladığı 205 adet dosyadan

183'ü mevzuata aykırı bulunmuş olup 1 adet dosya hakkında tedbiren durdurma

kararı vermiştir. Mevzuata aykırı bulunan 183 dosya hakkında durdurma cezası

ile birlikte, toplamda 30,2 milyon TL idari para cezası uygulanmasına, ayrıca aykırı

bulunan dosyalardan 37 adedinde tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi için erişim

engeli idari tedbirinin uygulanmasına karar verilmiştir.

Tüketicilerin ekonomik tercih ve menfaatlerini etkileyen reklam ve ticari uygulamaların

ele alındığı toplantıda tüketicilerin ekonomik davranış biçimlerini etkileyecek tüketici

yorumları, internet sitesi tasarımları ve finansal reklamlara ilişkin konular öne çıkmıştır.

Bu kapsamda;

KAYNAĞI DOĞRULANMAMIŞ TÜKETİCİ YORUMLARINA İNCELEME

Tüketicilerin satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak tecrübelerini yansıttıkları

yorum ve derecelendirme uygulamaları, özellikle bu alanlara ulaşmanın kolay olduğu

internet üzerinden gerçekleştirilen alışverişlerde, diğer tüketicilerin tercihlerini ve satın

alma kararlarını etkileyen en önemli kriterlerden biri durumuna gelmiştir. Bu çerçevede,

internet sitelerinde var olan yorum ve derecelendirme uygulamalarının manipüle

edilmesi ile yorum alanlarında sahte ve aldatıcı veya doğruluğu kanıtlanamayacak

yorumlara yer verilmesinin önüne geçilmesi amacıyla, yayınlanan yorumların ve

derecelendirme uygulamalarının o mal veya hizmeti satın alan tüketiciler tarafından

yapılması yönünde ticari uygulamada bulunanlara doğrulama yükümlülüğü getirilmiştir.

Bu kapsamda Reklam Kurulunca gündeme alınan bir incelemede; firmanın "Tesis

Yorumları" başlığı altında yer verdiği yorum ve puanlamaların, ilgili mal veya hizmeti

satın alanlar tarafından yapıldığına ilişkin doğrulama yapma yükümlülüğü yerine

getirilmeden "Google" sistemleri üzerinden edinilen yorumlar temel alınarak yayınlandığı

tespit edilmiştir. Bu durumda, Google sistemi üzerinden tesiste konaklamamış veya

bu tesislerden herhangi bir hizmet almayan kullanıcıların da yorum yapabilmesi ve

tesisten hizmet aldığını iddia eden kullanıcıların ise bu hizmetleri aldığının

kanıtlanamaması nedeni ile doğrulama ve ispat yükümlülüğünün karşılanmasının

mümkün olmaması nedeniyle, Google, blog sayfaları vb. nitelikte salt kullanıcıların

deneyimlerini yansıttıkları platformalar üzerinden yayınlanan yorumların, mal ve

hizmet satışında bulunan internet sitelerinde, konuya ilişkin uyarılara yer verilip

verilmemesine bakılmaksızın, yayınlanmasının bir haksız ticari uygulama olduğu

değerlendirilerek, durdurma cezasının yanı sıra idari para cezası uygulanmasına

karar vermiştir.

"KARANLIK TİCARİ TASARIMLAR"A İLİŞKİN DENETİMLER DEVAM EDİYOR"

Karanlık ticari tasarımlar, çoğunlukla çevrimiçi kullanıcı ara yüzlerinde bulunan ve

tüketicilerin rasyonel karar almalarını engelleyecek biçimde mal veya hizmete ilişkin

ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozacak seçimler yapmaya yönlendiren

uygulamalar olarak tanımlanmaktadır.

Bilindiği üzere, Reklam Kurulu tarafından resen başlatılan incelemeler doğrultusunda

karanlık ticari tasarımlar kullanarak tüketicileri yanıltan firmalar hakkında idari

yaptırımlar uygulanmaktadır. Kurul'un bu ayki toplantısında da abonelik hizmetleri

kapsamında iptal hakkının kullanımı konusunda, tüketicilerin iradesini olumsuz

yönde etkileyecek biçimde hazırlanan ara yüz tasarımlarının kullanılması suretiyle

tüketicileri yanılttığı tespit edilen firmalar hakkında durdurma cezasının yanı sıra,

idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.

KAMPANYALARA YAPTIRIM UYGULANDI

Reklam Kurulu, finansal tüketici işlemlerine ilişkin olarak bankalar nezdinde yaptığı

denetimlerde tüketicilere sunulan finansal hizmet kampanyalarında, ana vaadin

istisnalarına ilişkin tüketicilerin bilgilendirilmediği ve genel bir kampanya olmasına

karşın müşteri olmayan tüketicilere "özel" olarak sunuluyormuş izlenimi oluşturulduğu

tespit edilen yanıltıcı reklamlar hakkında durdurma cezasının yanı sıra idari para

cezası uygulanmasına karar vermiştir.