Kamu Denetçiliği Kurumu, bir başvuruda bazı zincir marketlerin plastik poşet yerine daha

pahalı olan kağıt ve bez çanta satışı yapmasının, tüketiciye ekonomik külfet oluşturduğunu

belirtti. KDK, konunun denetlenmesi ve bu marketlere yaptırım uygulanması yönünde

tavsiye kararı verdi.

KDK'YE BAŞVURUDA BULUNDU

Zincir marketten alışveriş yapan bir kişi, kasiyerden plastik poşet istedi ancak markette

sadece kağıt ve bez çanta satışı olduğu yönünde yanıt aldı. Bunun Plastik Poşetlerin

Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar'ın "satış noktalarının yükümlülükleri" başlıklı

8. maddesine aykırı olduğunu ifade eden kişi, marketlerin denetlenmesi ve ilgili mevzuat

kapsamında gerekli iş ve işlemlerin yürütülmesi talebiyle KDK'ye başvurdu.

KDK, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına "zincir marketlerde yasal

yükümlülüklere aykırı olarak plastik poşet satışı yapılmamasının idari denetim kapsamına

alınarak gerekli yaptırımların uygulanması" yönünde tavsiyede bulundu.

UYGULAMA EKONOMİK KÜLFETE NEDEN OLUYOR

Kararda, Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar'da market veya

mağazaların plastik poşet satışını ortadan kaldırıp sadece "kağıt, file ve bez" gibi daha

pahalı alternatifleri sunmasına izin verilmediği belirtildi.
Usul ve Esasların 8. maddesinde alternatif ekipmanların, plastik poşetlere ek olarak

sunulabileceğinin düzenlendiğine işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi: "Zincir

marketin söz konusu uygulaması, tüketiciye Seçim hakkı tanımamakla birlikte piyasaya

dayalı çevre koruma mekanizmalarının esas amacı olan davranışsal dönüşümü değil,

zorunlu ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma ortaya çıkarmaktadır. Özellikle plastik

poşetlerin belirli bir ücret karşılığı sunulması yönündeki yasal düzenleme, tüketiciyi

bilinçlendirmeyi ve tercihini çevre dostu yönde şekillendirmeyi amaçlarken, poşete

nazaran daha yüksek ücret karşılığı yalnızca kağıt torba sunulması suretiyle tüketiciye

seçenek bırakılmaması, düzenleyici hükümlerin özüne ve ruhuna aykırıdır. Plastik

poşet tedarik ve satışının yeniden sağlanması, buna paralel olarak da alternatif taşıma

ekipmanlarının da sunulmaya devam edilmesi gereklidir."

Kararda, "Zincir marketlerin çevreyi koruma gerekçesiyle plastik poşet satışını tamamen

kaldırarak yalnızca alternatif torba satışı yapmasının bir yandan mevzuatla getirilen

plastik poşet bulundurma yükümlülüğünün ihlaline neden olduğu, diğer yandan tüketici

hakları ve ekonomik yükümlülük dengesi açısından hukuka ve hakkaniyete uygun

olmaması sebebiyle zincir market tarafından yapılan uygulamanın idari denetim

kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır." ifadeleri

yer aldı.